Mozart

Als je slecht geslapen hebt, je goede been in je bed hebt laten liggen, het druk is op kantoor, je printer weer eens vastloopt en je stropdas in de soep. Als mensen op hun vergadering een half uur nodig hebben voor een simpele conclusie. Als je een foutje maakt waardoor het werk waar je vier uur mee bezig bent geweest niet klopt, je een telefoontje verwacht op een telefoon waarvan de batterij bijna op is en je de lader niet kan vinden. Als het regent op weg naar een sollicitatie en je panty een ladder heeft waar je bijna op kan klimmen. Als je veel geld verloren hebt op de beurs of dat je favoriete voetbalclub toch weer niet kampioen is geworden. Je onderweg naar huis op een trekhaak van je voorganger botst in de file en er thuis achterkomt dat je geen nummerbord meer hebt. Als je bij thuiskomst meer rekeningen dan deurmat ziet.

Mozart stierf straatarm, en is er op een rotdag toch nog altijd om al het leed te troosten. Alles is te relativeren.

Boomhut

Nu laat ik al mijn zorgen los,
en bouw een boomhut in gedachten.
Met een deur gemaakt van avontuur
en 'n laddertouw van verwachten.

Ik zaag een bankje voor de rust,
boetseer een kopje bruisidee.
mijn hutje heeft het hemelbreed,
dus kom gerust eens voor de thee.

Aan 'n tak hang ik een schommelstoel
gemaakt van de allerdaagse prachten.
daarop balanseer ik doe-loos denken,
en het doen zonder gedachten.

Herdenken en vergeten

"Opdat we nooit vergeten"

Dat is prins Valentijn's stamelende antwoord in een van de meest hilarische scene's uit Alles is Liefde, waarin Carice van Houten haar prins uitkaffert midden op de dam en daarna pas vraagt waar die prachtige bos rozen eigenlijk voor is. Dat is het eerste beeld wat in me opkomt als ik het woordje 'dodenherdenking' lees. De scene speelt zich niet eens af in mei, maar het absurde maakt het grappig.
Ik voel me een beetje dubbel bij de herdenking van de gevallenen. Vooral dit jaar, nu de vijftienjarige Auke de Leeuw toch niet zijn gedicht voor mag dragen. Het is niet een heel mooi gedicht, eigenlijk een stukje proza in de vorm van een gedicht, maar het geeft wel de gevoeligheid weer van de verkeerde keuze van een oom in de tweede wereld oorlog. Het Auschwitz comité dreigt met een boycot, want dodenherdenking mag niet gaan over de mensen die fout waren. We mogen alleen de slachtoffers en overledenen in de strijd om vrijheid herdenken. Ik heb er zo mijn twijfels over. Wat herdenken we nou precies?
Herdenken we dat de Duitsers zo slecht waren? Of misschien dat onze eigen efficientie in het verzamelen van joodse gezinnen zo groot was? Of herdenken we uberhaupt de impact van wat een oorlog met mensen doet, en dat dit de reden is om er nooit meer een te hebben?
Oorlogen zijn anders nu. We hebben ze nog steeds, want zonder oorlog geen handel. Het verschil is dat we inzien dat het onzinnig is om in ons eigen Europa te knokken, maar in andere, instabielere landen kan het nog prima. Ik zag vorige week een documentaire over een soldaat die in Afghanistan een 'medal of honour' kreeg vanwege bewezen moed. Wat hij had gedaan? Hij reduceerde met aantal welgemikte schoten met een lange afstandsgeweer een stel Afghani die een patrouille aanvielen tot zogenaamde 'pink mist'. Roze mist. Het klinkt bijna romantisch. Als je daarover een gedicht zou schrijven zou de laatste zin sowieso zijn:
Roze mist is wat er restte.

Let u ook goed op over de bizarheid van het volgende: de soldaat schoot vanaf anderhalve kilometer afstand. Laat dat eens op u inwerken. De bewezen moed is mij een compleet raadsel. Ik leef nog steeds in de waan dat moed betoond wordt als men het conflict zo direct en geweldloos mogelijk op probeert te lossen. Fantasie en kinderachtig, jammergenoeg.

Maar goed, de 'not in my backyard'-show van Afghanistan terzijde. Er vallen ook nog linkjes te maken met de binnenlandse politiek. Onze knuffel-populist met zijn blonde haar mag dan een kabinet hebben laten vallen en totaal incapabel blijken: er zijn vanavond ook mensen op de dam die op hem gestemd hebben. Zij zijn echte nederlanders en zij vinden dat de vreemde invloeden van andere geloven en de problemen die de andere culturen met zich meebrengt een smet zijn op het mooie Nederland.

Het gedicht van Auke de Leeuw probeert het leed van alle kanten te belichten, en in de hedendaagse tijd, waarin de grenzen tussen goed en fout, collaboren en boycotteren, angst en moed zo dicht bij elkaar liggen, vind ik het eigenlijk een perfecte keuze.

Ik ga dus niet herdenken vanavond. Ik ga gedenken. En een dikke borrel drinken omdat mijn goede vriendinnetje vandaag dertig is geworden, en dat word ook te vaak vergeten.